ISO 37001:2016

ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi

ISO 37001, bir kuruluş içerisinde rüşvet ve yolsuzlukla mücadele kültürünün yerleşmesini ve bunun için gerekli sistematik yapının kurulmasını amaçlamaktadır. ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi, kurumların bu sistemi kurması, uygulaması, sürdürmesi ve iyileştirmesi için gerekli kılavuz bilgileri içermektedir. Kamu ya da özel sektördeki büyüklük fark etmeksizin her şirket, ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi’ni bağımsız olarak veya başka bir yönetim sistemine entegre olacak şekilde kurabilmektedir. İşletmeler, ISO 37001 gerekliliklerini yerine getirerek bağımsız belgelendirme kuruluşları tarafından ISO 37001 Belgesi alabilmektedir. ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi, bir şirketin her türlü rüşvet girişimine karşı önlem aldığını ve bu konuda hiçbir kişi ya da kuruma taviz vermediğini göstermektedir. Bu da kurumsal sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk politikalarının ayrılmaz bir parçası olup şirketlere çevresel, sosyal ve ekonomik faydalar sağlamaktadır.

ISO 37001 Nedir?

Yolsuzluk, rüşvet ve dolandırıcılıktan kaynaklanan iş kaybı ve para cezaları ve buna eşlik eden itibar kaybı, şirketlere ciddi şekilde zarar verebilir ve milyarlarca gelir kaybına neden olabilir. Hiçbir kuruluş, adı rüşvet ve yolsuzluk skandallarına karışmış şirketlerle çalışmak istemez. Bu tür kuruluşlar, düzenleyici kurumlar tarafından sert cezalarla karşı karşıya kalabilmektedir. Araştırmalar, bir kurum ya da kurumdaki bireyler rüşvetten suçlu bulunduğunda o kurumdaki tüm çalışanların moral ve motivasyonunun ciddi oranda düştüğünü göstermektedir. Bu nedenle, iş gücündeki etik olmayan uygulamaları caydırmak için adımlar atmak, güven oluşturmak için büyük önem arz etmetektedir.
ISO 37001 Rüşvetle Mücadele Yönetim Sistemi, bir kuruluşun proaktif bir rüşvetle mücadele sistemini uygulamasına ve sürdürmesine yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Standart, bir organizasyonun tüm seviyelerinde rüşveti önlemek, tespit etmek ve bunlarla başa çıkmak için dünya çapında tanınan en iyi uygulamaları sunmaktadır. Standarttaki gereksinimlerin, küresel değer zincirinin her yönünü kapsadığını ve işletmenin kendi operasyonlarının ötesine geçtiğini söyleyebiliriz. Rüşvetle Mücadele Yönetim Sistemi, yolsuzlukla ilgili ayrıntılı bilgiler, vaka çalışmaları ve standardın gerekliliklerine açıklık getiren örnekler içermektedir. Sektör veya büyüklük fark etmeksizin her işletme standarttan yararlanabilmektedir.
Standardın içeriği şu şekildedir:

1.    Standardın kapsamı
2.    Normatif referanslar
3.    Terimler ve tanımlar
4.    Kuruluşun bağlamı
4.1. Kuruluşu ve bağlamını anlama
4.2. Paydaşların ihtiyaç ve beklentilerini anlama
4.3. Rüşvetle mücadele yönetim sisteminin kapsamının belirlenmesi
4.4. Rüşvetle mücadele yönetim sistemi
4.5. Rüşvet risk değerlendirmesi
5.    Liderlik
5.1. Liderlik ve bağlılık
5.2. Yolsuzlukla mücadele politikası
5.3. Organizasyonel roller, sorumluluklar ve yetkiler
6.    Planlama
6.1. Riskleri ve fırsatları ele almaya yönelik eylemler
6.2. Yolsuzlukla mücadele hedefleri ve bunlara ulaşmak için planlama
7.    Destek
7.1. Kaynaklar
7.2. Yeterlilik
7.3. Farkındalık ve eğitim
7.4. İletişim
7.5. Dokümante edilmiş bilgiler
8.    Operasyon
8.1. Operasyonel planlama ve kontrol
8.2. Durum tespiti
8.3. Mali kontroller
8.4. Finansal olmayan kontroller
8.5. Kontrol edilen kuruluşlar ve iş ortakları tarafından rüşvetle mücadele kontrollerinin uygulanması
8.6. Rüşvetle mücadele taahhütleri
8.7. Hediyeler, ağırlama, bağışlar ve benzeri faydalar
8.8. Rüşvetle mücadele kontrollerinin yetersizliğini yönetme
8.9. Endişeleri dile getirme
8.10.Rüşvet soruşturması ve rüşvetle mücadele
9.    Performans değerlendirmesi
9.1. İzleme, ölçme, analiz ve değerlendirme
9.2. İç denetim
9.3. Yönetim gözden geçirmesi
10.   İyileştirme
10.1.Uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet
10.2.Sürekli iyileştirme

ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi

ISO 37001 standardının gerekliliklerini yerine getiren işletmeler, üçüncü taraf akredite kuruluşlar aracılığıyla ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi alabilmektedir. ISO 37001 gereksinimlerinin, standartta tarif edildiği şekilde bir yönetim sistemi çerçevesinde karşılanması gerekmektedir. Bu konuda detaylı bilgi sahibi olmak şirketler, KIOSCERT ile iletişime geçebilirler. KIOSCERT, standardın gereksinimleri, uygulanması ve iç denetçi konularıyla ilgili eğitimler düzenlemektedir. Belge sahibi olmak isteyen firmalar, bu eğitimlere de katılabilmektedir.
Bünyesinde ISO 37001’e uygun şekilde Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi kuran şirketler, belgelendirme kuruluşlarına başvuru yapmaktadır. Belgelendirme kuruluşunun bağımsız denetçileri, şirketin yönetim sisteminin standarda uygunluğunu incelemekte; eksik ve / veya yanlış noktaları raporlamaktadır. Şirketler, bu konularla ilgili gerekli aksiyonu alıp düzeltici / önleyici faaliyetleri gerçekleştirdikten sonra belge alabilmektedir. ISO 37001 Belgesi alan şirketler, periyodik olarak gözetim denetimlerinden geçebilmektedir.

ISO 37001 Belgesi’nin Faydaları

ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi alan kuruluşlar doğrudan veya dolaylı olarak birçok fayda elde etmektedir. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
•    Yolsuzluk ve rüşvet olaylarına karşı uluslararası standartlara, kural ve yöntemlere uygun şekilde önlem alınabilir.
•    Rüşvet ve yolsuzluktan kaynaklı mali kayıplar en aza indirilir.
•    Gerçekleşebilecek yolsuzluk olaylarında ne gibi adımlar atılması gerektiği belirlenmiş olur.
•    Rüşvet, dolandırıcılık vb gibi durumlarda, kurumun tüm paydaşlarına, uluslararası düzeyde kabul görmüş iyi uygulamalı rüşvetle mücadele kontrollerinin uygulandığı gösterilebilir. Bu, kurumsal itibarın korunması açısından büyük önem arz etmektedir.
•    ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi, olası bir ceza soruşturması durumunda, rüşveti önlemek için makul adımlar atıldığına dair kanıt niteliğindedir.
•    Belge sayesinde tüm paydaşlar nezdinde kurumsal prestij korunur; çalışan motivasyonu, müşteri memnuniyeti artar ve yeni yatırımların önü açılır.
•    ISO 37001, başta ISO 9001 kalite olmak üzere çevre, enerji, iş sağlığı ve güvenliği, bilgi güvenliği vb gibi yönetim sistemlerine rahatlıkla entegre edilebilir.

ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Danışmanlık Hizmeti

ISO 37001 Belgesi almak isteyen kuruluşlar, mutlaka bir danışmanlık firmasından destek almalıdır. Standardın gereksinimleri, uygulanması, takip edilmesi, sürekli olarak iyileştirilmesi vb gibi konular, kuruluşları danışmanlık hizmeti olmadan ciddi oranda zorlayacaktır. Ayrıca, ISO 37001 iç denetçilerinin eğitilmesi ve yetkilendirilmesi gibi süreçlerde de danışmanlık desteği alınması gerekmektedir. Bu noktada, firmaların en önemli çözüm ortağı KIOSCERT olmaktadır. KIOSCERT, ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi almak isteyen kuruluşlara, belgelendirme sürecinin her adımında destek olmaktadır.