Helal Tedarik Zinciri: Depo, Dağıtım ve Perakendede Uygunluk

Helal Tedarik Zinciri: Depo, Dağıtım ve Perakendede Uygunluk

Helal tedarik zinciri, yalnızca üretim bandındaki formül ve ham madde uygunluğundan ibaret değildir. Depolama düzeni, hatalı yerleştirmeyi önleyen segregasyon, taşıma koşulları ve mühür/kilit yönetimi, 3PL/taşeron sözleşme hükümleri, perakende raf kabul kriterleri, iade–yeniden işleme kuralları, dijital izlenebilirlik ve kanıta dayalı denetim arşivleriyle bir bütündür.

Bu kılavuz; helal uygunluk beyanı zincirinin kurulumu ve doğrulanması, depo alanı işaretlemeleri, taşıma sırasında kontaminasyonu önleyici uygulamalar, geri çağırma tatbikatı (rol/sorumluluk), barkod/QR altyapısı, taşeron sözleşme maddeleri, raf temizliği, iade–yeniden işleme süreçleri, arşiv yapısı ve tedarikçi performans skorlarıyla sürekli iyileştirme konularını operasyonel düzeyde açıklar.

Helal Uygunluk Beyanı Zinciri ve Doğrulama

Zincirin her halkası (üretici, depo, taşıyıcı, perakende) helal uygunluk beyanına kendi kayıtlarıyla katkı sunar. Amaç: lot–sipariş–irsaliye–fatura ilişkisinde tekil bir izlenebilirlik anlatısı üretmek ve bunu denetimde kanıtlayabilmektir.

Asgari İçerik

• Lot–seri eşlemesi: Tüm hareketlerde aynı lot kodu kullanımı.
• Sertifika referansı: Geçerlilik tarihleri ve kapsam notu.
• Kontrol kayıtları: Depo girişi, hat yerleştirme, sevk ve teslim kontrolleri.

Depolama Alanı Segregasyonu (Saha İşaretlemesi)

Helal ve helal olmayan (veya şüpheli) ürünler fiziksel ve görsel olarak ayrılmalıdır. Raf/sokak/palet alanları renk kodlarıyla belirlenir; zemin–raf etiketleri ile hatalı yerleştirme riski azaltılır.

Uygulama Esasları

• Alan ayrımı: “Helal” ve “Karışım Riski” bölgeleri net çizgilerle belirlenir.
• Eğitim: Forklift ve depo personeline yerleştirme senaryoları gösterilir.
• Denetim turları: Günlük görsel kontrol + haftalık örnek sayım.

Taşıma Koşulları ve Mühür/Kilit Kontrolü

Taşıma araçları hijyen ve önceki yük kalıntısı açısından kontrol edilir. Nümerik mühürler sevk noktasında takılır, teslim noktasında kırık mühür tutanağa bağlanır.

Kritik Noktalar

• Temizlik kayıtları: Araç iç yüzeyi, konteyner, yükleme ekipmanları.
• Isı/nem: Etkilenebilir ürünler için data logger kullanımı.
• Mühür dizisi: Kullanılan/iptal edilen mühürlerin tam listesi.

Geri Çağırma Tatbikatı: Rol ve Sorumluluklar

Yılda en az bir kez masaüstü (tabletop) ve saha tatbikatı planlanır. Süreç; bildirim akışı, ürün izolasyonu, iade lojistiği ve kamu iletişimini kapsar.

RACI Örneği

• Kalite: Karar ve bildirim (A/R)
• Lojistik: Toplama ve yeniden yönlendirme (R)
• Perakende: Raf izolasyonu, tüketici iadesi (C/R)
• Hukuk/İK: Dış iletişim ve eğitim (C)

Barkod/QR ve Dijital İzlenebilirlik Sistemi

Lot, üretim tarihi, sertifika numarası ve sevk zincirini tutan tekil kimlik tasarlayın. QR ile perakende noktasında hızlı doğrulama yapılabilir.

Asgari Veri Seti

• Lot–seri–SKU, üretim/son kullanım
• Sertifika referansı ve geçerlilik
• Depo–araç–teslim zaman/mekân kayıtları

Taşeron/3PL Sözleşme Maddeleri (Helal Koşullar)

3PL sözleşmelerine helal ekleri konur: araç/ekipman temizliği, mühür prosedürü, iade lojistiği, personel eğitimi, denetim hakkı, sapma bildirimi ve SLA süreleri.

Örnek Maddeler

• Denetim hakkı: Habersiz saha ziyareti kabulü.
• Veri paylaşımı: İzlenebilirlik verilerinin entegrasyonu.
• CAPA: Sapmalarda düzeltici/önleyici faaliyet takvimi.

Perakende Raf Kabul Kriterleri ve Raf Temizliği

Helal ürünler temas riski oluşturmayacak şekilde yerleştirilir. Raf temizliğinde kullanılan kimyasalların kalıntı bırakmaması ve helal uygunluğa aykırı içerik içermemesi beklenir.

Kontrol Listesi

• Raf–stok dönüşü, sıcak nokta analizi
• Temizlik sıklığı ve kimyasal kayıtları
• Etiket görünürlüğü ve QR doğrulanabilirliği

İade ve Yeniden İşleme Süreçleri

İade ürünler izole alana alınır; statüleri “bloklu” olarak işaretlenir. Kalite onayı olmadan yeniden işleme/yeniden etiketleme yapılmaz.

Karar Akışı

• İade nedeni–risk değerlendirmesi
• Yeniden işleme vs. imha kararı
• Sonuçların izlenebilirliğe entegrasyonu

Denetim Kayıtları Arşiv Yapısı

Tüm kayıtları merkezi ve versiyon kontrollü tutun. Aşağıdaki iskelet hızlı erişim sağlar.

Sürekli İyileştirme: Tedarikçi Performans Skorları

Helal bütünlüğü; teslimat doğruluğu, mühür ihlali yokluğu, sapma bildirimi hızı, denetim başarısı ve CAPA kapanış süresi gibi metriklerle ölçülür. Ağırlıklı skorlar sözleşme yenilemelerine ve tedarik planlarına yansıtılır.